مقدمه:

بسیاری از خریداران موبایل و دستگاه‌های هوشمند، با گوشی‌هایی که با قیمتی به مراتب پایین‌تر از قیمت اصلی به فروش می‌رسند مواجه شده‌اند به عنوان مثال در بازار، گوشی‌های پرچم‌داری مثل گلکسی S7 و آیفون‌ 6S اپل حتی با قیمت 300 هزار تومان هم وجود دارد اما درباره این که چگونه یک گوشی که حتی قیمتی بیش از دو میلیون دارد، با قیمت 200 تا 300 هزار تومان در بازار عرضه می‌شود، تنها یک توجیه وجود دارد و آن وجود گوشی‌های تقلبی است.

گوشی‌های تقلبی که گاهی از آن‌ها با عنوان فیک یاد می‌شود، آنهایی هستند که اگرچه ظاهرشان تفاوتی با گوشی اصلی ندارد اما از نظر قطعات داخلی تماما از لوازم بی کیفیت و فاقد قدرت و سرعت لازم ساخته شده‌اند.

اکنون در بازار گوشی‌های موبایل که گفته می‌شود بیش از 70 درصد گوشی‌های هوشمند آن قاچاق هستند بی شک شناخت گوشی‌های اصل از غیر اصل اهمیت ویژه‌ای دارد. در موارد متعددی ممکن است فروشنده بدون هیچ توضیح یک گوشی تقلبی با کیفیت پایین را با قیمت‌های اصلی در اختیار خریداران قرار دهد. اما برای تشخیص گوشی‌های اصل از تقلبی چندین راهکار وجود دارد که زمان خرید لازم است مورد توجه قرار گیرند.

روش‌های تشخیص گوشی اصلی از تقلبی

1- اولین قدم خرید از مراکز معتبر است

با مراجعه به مراکز معتبر خرید تا حدودی می‌توانید از اصل، نو بودن و رفرش نبودن (دستگاه‌های بازیافتی و تعمیراتی) دستگاه خود اطمینان حاصل کنید و در صورت بروز تخلف هم با در دست داشتن فاکتور خرید می‌توانید از طریق مراجع ذی‌صلاح حقوق خود را پی‌گیری کنید.

2- چک کردن بسته بندی دستگاه:

هیچگاه وسیله مورد نظر را با بسته بندی باز یا مخدوش تحویل نگیرید. اجازه دهید فروشنده در حضور شما بسته بندی دستگاه را باز کند. هر چند بسته بندی مجدد برای افراد سودجو امکان‌پذیر است ولی با رعایت تمام موارد ذکر شده در این مطلب، احتمال کلاه‌برداری تاحد زیادی کاهش می‌یابد.

3- بررسی کد معروف IMEI: 

كد IMEI در واقع بر‌گرفته از عبارت "International Mobile Equipment Identity" یا «شناسه بین المللی تجهیزات موبایل» است. هر گوشی جدیدی که ساخته می‌شود، باید یک کد منحصر به فرد 14 رقمی داشته باشد که تا آخر عمر دستگاه با آن باقی خواهد ماند. این کد برای شناسایی تلفن‌های همراه و همچنین مسدود کردن آن‌ها از طریق شبکه کاربرد دارد. اگر گوشی‌تان گم یا سرقت شود، می‌توانید با دادن این کد به اپراتور، گوشی‌تان را مسدود کنید تا احیاناً از آن سوء استفاده نشود. پلیس هم معمولاً گوشی‌های دزدیده شده را با IMEI آن‌ها ردیابی می‌کند. سارقان حرفه‌ای برای جلوگیری از ردیابی دستگاه مسروقه imei دستگاه را تغییر می‌دهند.

برای بررسی IMEI دستگاه از منو تماس، کد # 06 #*را شماره‌گيري كنيد. سريال اصلی گوشي يا IMEI روي نمايشگر ظاهر مي‌شود. اگر اين سريال با باركد روي كارتن و برچسب زیر باتري (در صورت امکان برداشتن باتری) مطابقت داشت، احتمالاً گوشي مورد نظر اصل است (برخي قاچاقچيان باركدهاي تقلبي روي كارتن مي‌چسبانند. اين گوشي‌ها به «چنج» يا تغييريافته مشهور است و به همين سبب نمي‌توان چنين كاري را راهي مطمئن براي تشخيص اصالت گوشي دانست).

4- تایید اصالت دستگاه با بررسی کد IMEI گوشی در یکی از سایت‌های معتبر:

در مرحله بعدی به سايت‌ تحليل و تشخيص جهاني اصالت گوشی در وب برويد. به عنوان نمونه، نشاني اينترنتي يكي از اين سايت‌های معتبر www.numberingplans.com است. در اين وبگاه، با كليك روي عبارت «ابزار تجزيه و تحليل شماره» يا Number analysis tools و ورود به صفحه بعدي، شماره سريالي را كه از طريق شماره‌گيري كد #06#* روي نمايشگر گوشي ظاهر شده، در قسمت IMEI number analysis وارد كنيد.

مشخصات گوشي از جمله كشور سازنده، كارخانه، مدل و... مشخص خواهد شد. اگر اين مشخصات با گوشي مورد نظر همخواني داشت، مطمئن باشيد يك گوشي اصلي در دست داريد.

در ادامه به بررسی انواع و اقسام دستگاه‌های فیک (تقلبی) که در ابتدای بحث اشاره کردیم می‌پردازیم.

• دستگاه‌های کپی و های کپی:

کشور چین به کپی کردن هر چیزی در قیمت‌ها و کیفیت‌های مختلف مشهور است. معمولا بعد از معرفی آخرین دستاوردهای شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، شرکت‌های زیر پله‌ای (بدون مجوز) کشور مذکور شروع یه کپی کردن این محصولات می‌کنند. البته کپی کردن تکنولوژی در همه جای دنیا صورت می‌گیرد ولی منظور ما در این بخش کپی ظاهری کامل محصولات با نام تجاری شرکت‌های بزرگ، بدون داشتن مجوز و نظارت لازم است.

5-  بررسی و مقایسه ظاهری:

تشخیص گوشی‌های فیک (تقلبی) به خاطر شباهت ظاهری زیاد و کیفیت ساخت نزدیک با نمونه اصلی (البته در نمونه‌‌ «های کپی»)  از روی ظاهر بسیار مشکل است. برای بررسی می‌توانید با همراه داشتن یک گوشی اصل و مقایسه همزمان این دستگاه‌ با نمونه پیش رو نمونه فیک (تقلبی) را تشخیص دهید. یا با مراجعه به سایت‌های تخصصی موبایل و بررسی و دانلود کردن عکس‌های نمونه اصلی و مقایسه با نمونه فیک متوجه تفاوت‌های آن‌ها شوید. این روش به خاطر محدودیت (همراه داشتن نمونه اصلی دستگاه) و تشخیص سخت از روی عکس‌های دانلودی در هر شرایطی قابل اجرا نیست.

6- استفاده از نرم‌افزار AnTuTu Officer (اندروید):

AnTuTu Officer محصول شرکت معروف AnTuTu است که در زمینه تست سخت افزار گوشی‌های مختلف فعالیت دارد. این نرم‌افزار با بررسی برخی مشخصات و تنظیمات داخلی گوشی و همچنین چک کد IMEI دستگاه می‌تواند به شما بگوید که آیا گوشی شما تقلبی است یا خیر. در مرحله نخست این نرم‌افزار را از یکی از لینک‌های زیر دانلود و روی موبایلی که قرار است خریداری کنید نصب کنید.

 بعد از دانلود در صورت نیاز و درخواست نرم‌افزار، برنامه را به نسخه جدید بروز رسانی کنید. گوشی و نرم‌افزار حتما باید دسترسی به اینترنت داشته باشد.

پس از آپدیت و اجرای نرم‌افزار صفحه‌ای با رنگ سبز باز می‌شود. در این صفحه با کلیک بر روی دکمه Start مراحل بررسی آغاز می‌شود.

بلافاصله پس از کلیک بر روی دکمه start، اپلیکیشن، دوربین گوشی را به‌طور خودکار فعال می‌کند و در حالت اسکن کدهای QR قرار می‌دهد. در  مرحله بعدی باید در مرورگر کامپیوتر یا دستگاه دوم (موبایل یا تبلت دیگری که از قبل از خرید همراه شماست و باید این دستگاه نیز به اینترنت دسترسی داشته باشد) آدرس y.antutu.com را وارد کنید تا یک بارکد منحصر به فرد روی صفحه نمایش دستگاه دوم (تبلت،موبایل یا رایانه) نمایش داده شود.

تصویر متعلق به صفحه باز شده در دستگاه دوم (موبایل یا تبلت و یا رایانه همراه شما) می‌باشد


تصویر گوشی که قرار است خریداری کنید و در حال اسکن صفحه نمایش رایانه یا دستگاه دوم است

نتیجه بررسی در همان مرورگر دستگاه دوم که با آن به آدرس y.antutu.com مراجعه کرده‌اید نمایش داده خواهد شد، بنابراین نباید مرورگر را ببندید. پس از اتمام فرآیند اگر با صفحه‌ای همانند تصویر زیر مواجه شوید، یعنی گوشی شما معتبر و اصل است.

7- بررسی قطعات داخلی بکار رفته در دستگاه به کمک نرم‌افزار (اندروید):

چون شرکت‌های سودجو فقط به یکسان سازی ظاهری این دستگاه‌ها می‌پردازند به کمک نرم‌افزارهای تست سخت افزاری مثل اپلیکیشن معتبر «AnTuTu Benchmark» یا «cpu z» شما می‌توانید با بررسی اطلاعات سخت افزاری دستگاه خود که این اپلیکیشن‌ها در اختیار شما می‌گذارند و مقایسه این اطلاعات با مشخصات مندرج کالای اصلی در یکی از سایت‌های معتبر مثل gsmarena و یا سایت‌های معتبر داخلی از اصل بودن دستگاه خود اطمینان حاصل کنید.

تصویر مشخصات سخت‌افزاری یک دستگاه گلکسی نوت 4 را بیان می‌کند

تصویر مشخصات سخت‌افزاری یک دستگاه گلکسی نوت 4 را بیان می‌کند

 7.1- نرم‌افزار «cpu z»:

 «cpu z» برنامه‌ای است کاربردی برای مشاهده بخش‌ها و مشخصات سخت‌افزاری دستگاه‌های اندرویدی نظیر مقدار رم، حافظه، نوع پردازنده، مشخصات صفحه نمایش و .... می‌باشد.

 

نرم‌افزار «cpu z» را می‌توانید از لینک‌های زیر دانلود کنید
 

7.2- نرم‌افزار «AnTuTu Benchmark»:

برنامه‌ای رایگان و کاربردی برای تست کامل بخش‌های مختلف دستگاه‌های اندرویدی نظیر تست حافظه، پردازنده، عملکرد دو بعدی و سه بعدی کارت گرافیک، سرعت خواندن و نوشتن مموری کارت و پایگاه داده IO می‌باشد.

به‌کمک این نرم‌افزار می‌توانید به آسانی سخت افزار دستگاه خود را تست کرده و نمره هر قسمت را با نمودار با نمونه مشابه و اصلی (غیر تقلبی) در سایت برنامه مقایسه کنید. (این سایت تمام دستگاه‌ها را به محض معرفی تست و برای مقایسه با دیگر دستگاه‌های مشابه طبقه بندی می‌کند) به خاطر شبیه سازی ظاهری  دستگاه‌های تقلبی و نبودن قطعات اصلی در اینگونه دستگاه‌ها با این تست و مقایسه نمره عملکرد آن با نمونه اصلی، می‌توانید به اصل بودن گوشی و یا دستگاه اندرویدی خود پی‌ ببرید.

 

نرم‌افزار «AnTuTu Benchmark» را می‌توانید از لینک‌های زیر دانلود کنید:

این نرم‌افزار‌ علاوه بر ارائه مشخصات سخت افزاری به‌علت امکان تست کردن سخت افزار با انیمیشن‌های سنگین و مقایسه امتیاز نهایی آن با نمونه اصلی هر گونه امکان فریب دادن و درج اطلاعات جعلی توسط بعضی نمونه‌های «های کپی» را از بین می‌برد. دستگاه‌های تقلبی به علت نداشتن سخت افزار اصلی و قدرتمند در پایان تست و اعلام نمره نهایی نمی‌توانند با نمونه اصلی رقابت کنند.

در تصاویر زیر ابتدا قسمت INFO همانند نرم‌افزار تست قبلی برای مشاهده قطعات دستگاه نمایش داده شده است.

در این قسمت با انتخاب گزینه Test دستگاه در مرحله آغاز آزمایش عملکرد قرار می‌گیرید. فقط برای انجام تست نزم‌افزار احتیاج به دانلود فایل جانبی دارد. که با اتصال به اینترنت انجام خواهد شد.

در این قسمت نمره نهایی و جزئیات عملکرد هر بخش نمایش داده شده است.

در تصویر زیر با انتخاب گزینه Ranking به مقایسه عملکرد دستگاه با تست انجام شده توسط سایت بر روی دستگاه‌های اندرویدی مشابه پرداخته شده است.

در این بخش نمره کسب شده گلکسی نوت 4 (دستگاه مورد تست ما) عدد شماره 11 و با نام my device مشخص شده است و عدد شماره 10 یک عدد گلکسی نوت 4 اصلی که سایت قبلا تست کرده است می‌باشد. این دو دستگاه را با هم با انتخاب گزینه compare مقایسه می‌کنیم

 

در این‌جا یک گلکسی نوت 4 با تست عملکردی خودش برای اطمینان از اصل بودن دستگاه مقایسه شده است.

همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینید اختلاف امتیاز دستگاه که در این تست گلکسی نوت 4 است با امتیاز نهایی گرفته شده توسط شرکت «AnTuTu Benchmark» بسیار نزدیک بوده و این به معنای اصل بودن دستگاه ما بوده است. در نمونه‌های کپی و «های کپی» اختلاف امتیاز به نصف عدد اصلی هم نمی رسد.

8-  کد مخفی:

برای تشخیص اصلی بودن گوشی‌های سامسونگ هم علاوه بر راه‌های ارائه شده می‌توانید از کد مخفی (#* 0 #*)  استفاده کنید که در گوشی‌های غیر اصلی این منو اکثرا فعال نیست و یا بسیار ناقص است. برای اطلاع از این روش به این گزارش توجه کنید.

9- نصب نرم‌افزار اندرویدی برای تشخیص گوشی‌های کپی و «های کپی» آیفون:

 

آیفون از معدود گوشی‌هایی است که به خاطر سیستم عامل انحصاری آن، راه تشخیص اصل بودن آن از نمونه تقلبی بسیار ساده است. آیفون و به طور کلی دستگاه‌های دارای سیستم عامل ios به خاطر سیستم عامل منحصر به فردش امکان کپی دستگاه با این سیستم عامل تقریبا غیر ممکن است پس بهترین راه و ساده ترین روش تشخیص، بررسی امکان نصب نرم‌افزارهای اندرویدی است.

برای این کار می‌توانید از طریق یک سیستم وایرلس یا اینترنت سیم‌کارت به دستگاه مورد بحث متصل و از عدم امکان نصب اپلیکیشن‌های اندرویدی اطمینان حاصل کنید. ضمنا برای انتقال فایل نصبی نرم‌افزارها هم می‌توانید از بلوتوث استفاده کنید. در مرحله بعدی می‌توانید وجود سنسور اثر انگشت در دستگاه مربوطه را بررسی کنید. دستگاه‌های تقلبی فاقد سنسور می‌باشند و با هر اثر انگشتی دستگاه آنلاک می‌شود.

از دیگر موارد اختلافی آیفون‌های اصلی با تقلبی می‌توان به امکان بازگشایی کاور پشت دستگاه و امکان افزایش حافظه با وارد کردن کارت حافظه خارجی (میکرو اس‌دی) در برخی آیفون‌های  فیک (تقلبی) یاد کرد. مورد دیگری که بسیار شایع است فروش دستگاه کارکرده به جای نو است.

• راه‌های تشخیص نو بودن گوشی خریداری شده :‌

حتما این موضوع را زیاد شنیده‌اید که پس از مراجعه به یک مغازه، فروشنده اعلام می‌کند که دلیل باز شدن گوشی و روشن شدن آن تست آن در لب مرز بوده است و باید برای ورود به کشور از صحت گوشی اطمینان حاصل کنند. از این دست دلایل در هنگام فروش زیاد به گوش می‌رسد. باید به عرض برسانیم که این گونه دلایل هیچ گونه صحتی ندارد و چه بسا گوشی فروخته شده به شما دست دوم باشد و فروشنده بخواهد مجددا آن را به عنوان گوشی نو بفروشد.

اولین موردی که باید در هنگام خرید گوشی آیفون دقت کرد:‌ پلمپ بودن گوشی می‌باشد. متاسفانه دیده شده است که بسیاری از فروشندگان پس از باز کردن پلمپ گوشی و برداشتن لوازم اصلی آن و قرار دادن لوازم جانبی غیر اصلی آن را مجددا پلمپ می‌کنند. راه تشخیص این مورد داشتن تجربه کافی است. دستگاه‌های اصلی معملا دارای برچسب پلمب هالوگرام است. برای بررسی برچسب قبل از خرید می‌توانید به نمونه عکس‌های کارشناسان که معمولا در سایت‌های بررسی تخصصی موبایل قرارداده می‌شود توجه کنید یا از یک فرد با تجربه در این زمینه کمک بگیرید.

 تذکر:شماره گیری کد (*#*#4636#*#*) در مورد برخی از گوشی‌های اندرویدی با شماره گیری کد (*#*#4636#*#*) اطلاعات تلفن، میزان مکالمه دستگاه را نمایش داده می‌شود.

 روشن نشدن دستگاه تا لحظه خرید شما:

در دستگاه‌های ساخت شرکت اپل پس از روشن کردن باید حتما گوشی مراحل رجیستر و فعال شدن گوشی نمایش داده شود و به 17 زبان مختلف به شما " سلام " خواهد شد. در طی مراحل رجیستر شدن باید حتما گوشی به اینترنت وصل شود . این پروسه حدودا 5 دقیقه زمان خواهد برد. ترجیحا این کار را خودتان انجام دهید و از فروشنده برای انجام مراحل کمک بگیرید . 

در مورد گوشی‌های اندرویدی هم روال تقریبا مطابق گوشی‌های اپل است و دستگاه مدت زمانی حدودی 5 دقیقه برای بالا امدن زمان لازم دارد و بعد از بالا آمدن سیستم عامل اندروید از شما زبان و ریجسترینگ اولیه می‌خواهد و دستگاهی که برای اولین بار روشن شده باشد یک راست وارد منو نمی‌شود.

• گوشی‌های رفرش:

دستگاه‌های رفرش به گوشی‌های بازیافتی اطلاق می‌شود که معمولا بعد از چرخه تولید یکی دو ساله با جمع آوری دستگاه‌های معیوب و بازگشتی (تعمیراتی) توسط شرکت‌های تولید کننده موبایل با ظاهر و بدنه جدید و نو تولید می‌شوند. در بعضی از موارد این دستگاه‌ها در یک کشور ثالث مثل چین در مکان‌های نا مناسب و بدون استاندارد تولید کننده گوشی جمع آوری شده و با تعمیر و سرهم کردن اجزای گوشی‌های بازگشتی، یک گوشی جدید ایجاد می‌کنند و با بسته بندی نو و فاقد گارانتی به کشور‌های مختلف عرضه می‌شود. تشخیص گوشی رفرش از اصلی بسیار مشکل و تخصصی و در شرایطی غیر ممکن است.

بهترین گزینه برای تشخیص این دستگاه‌ها خرید گوشی با گارانتی معتبر، «کارت طلایی» است و این حرف فروشنده که «گارانتی مرکزی دارد» معتبر نیست. البته این مطلب را باید اضافه کرد که گوشی‌های رفرش معمولا با اختلاف یک تا دو ساله بعد از معرفی گوشی توسط کمپانی مربوطه عرضه می‌شود و دلیل آن هم واضح است باید تعداد گوشی‌های برگشتی به حدی برسد تا بتوان از ضایعات آنها گوشی جدید ایجاد کرد. پس می‌توانید دستگاه‌های جدیدی که هنوز از زمان عرضه جهانی آن‌ها، کمتر از یک سال گذشته بدون گارانتی بخرید.

در انتها دستگاه‌هایی را قطعا می‌توان رفرش خواند که شرکت تولید کننده آن‌ها تولید این گوشی‌ها را متوقف کرده باشد و همچنان دستگاه مورد نظر به صورت آکبند در بازار موجود باشد.
 

• گوشی‌های ریجستر نشده (قاچاق)

در مورد گوشی‌های قاچاق و ریجستر نشده کار زیادی نمی‌شود انجام داد. این دستگاه‌ها معمولا بدون جعبه و برچسب وارد ایران شده و برای آن‌ها در کشور بقیه وسایل جور می‌شود. اینگونه دستگاه‌ها معمولا گارانتی ندارند و برای شناسایی آن‌ها مطابق مطالب ابتدایی بحث باید به بررسی جعبه و کد IMEI بسنده کرد.

این دستگاه‌ها برای کار در ایران مشکل خاصی ندارند و فقط در مورد اینگونه دستگاه‌ها باید مراقب باشید که گوشی خریداری شده تحت اپراتور نباشد (گوشی‌های تحت اپراتور: رويه ارائه سيمكارت به انضمام گوشي به گونه‌اي است كه اپراتورها معمولا در زمان فروش سيمكارت، يك گوشي‌ نيز در اختيار مشترك قرار مي‌دهند كه اين گوشي تنها تحت ليسانس اپراتور بوده و با سيمكارت‌هاي آن فعال مي‌شود.

به اين ترتيب اپراتور براي عرضه گوشي با سيمكارت خود با شركت‌هاي سازنده گوشي‌هاي موبايل قرارداد همكاري منعقد مي‌كند و براي تشويق مشترك به خريد گوشي و سيمكارت تخفيف قابل توجهي ارائه مي‌كند. به عنوان مثال یک گوشی آیون 6S آنلاک یعنی بدون اپراتور در بازار حدود 2.500.000 میلیون تومان است و این در حالی است که همین دستگاه با اپراتور امریکایی ورایزن حدود 700.000 تومان می‌باشد).

اینگونه خدمات در کشور ما با اپراتورهای موبایل داخلی ارائه نمی‌شود و این بدان معناست که اگر دستگاهی خریداری کنید تحت هر اپراتوری (اندروید یا آیفون) با سیم کارت‌های داخلی فعال نخواهد شد.

10 - راه تشخیص گوشی‌های تخت اپراتور فقط قراردادن سیم‌کارت داخلی ایران و آنتن‌دهی و برقراری مکالمه است.